Op Facebook zie je dagelijks onderwerpen voorbij komen die te maken hebben met voeding en hoeven. Vragen die gesteld worden zijn bijvoorbeeld: “Mijn paard heeft een barst in zijn hoef. Wat kan ik hem het beste te eten geven om dit probleem te verhelpen”? of “De hoeven van mijn paard zijn te kort, welk supplement zorgt ervoor dat ze sneller groeien?”. Eén van de antwoorden die steevast gegeven wordt op dit soort vragen is “Biotine”.
Biotine, wat is dat eigenlijk? Helpt het eigenlijk wel om gezondere hoeven te krijgen? Of werkt het helemaal niet? Sommige paardenhouders zweren erbij, anderen vinden het je reinste geldklopperij. En wat zegt de wetenschap er eigenlijk over?
Ik ging op zoek naar antwoorden op deze vragen. Op basis van wat ik eerder had gelezen neigde ik naar het antwoord “Nee, je paard heeft geen extra biotine nodig”. Maar op basis van andere dingen die ik heb gelezen en ervaringen die ik zelf heb neig ik nu meer richting “Je zou het kunnen proberen mits je alle andere factoren ook optimaal hebt gemaakt voor je paard”.
Biotine: wat is het, wat doet het?
Biotine werd ontdekt in 1930. Het wordt ook wel vitamine H (huid) of vitamine B7 of vitamine B8 genoemd. Het is een type B-vitamine dat een rol speelt bij de stofwisseling van glucose en vet en de opname van vitamine C en andere B-vitamines. Biotine is onmisbaar voor de gezondheid van bindweefsel zoals pezen, kraakbeen en ligamenten en voor de goede werking van klieren zoals bijvoorbeeld de schildklier. Andere belangrijke functies van biotine zijn groei en herstelprocessen van de huid, het haar, de nagels/hoeven, de zenuwen en het beenmerg.
Waar komt biotine vandaan?
Dieren kunnen zelf geen biotine aanmaken maar planten (gras) en bepaalde micro-organismen kunnen dat wel. Biotine komt in veel verschillende voedingsmiddelen voor, maar in het algemeen in lage concentraties en niet altijd even makkelijk opneembaar. Er zijn maar enkele voedingsmiddelen die grote hoeveelheden biotine bevatten, zoals koninginnengelei en bakkersgist.
Paarden krijgen normaal gesproken via vers gras voldoende biotine binnen. Daarnaast produceren ook de micro-organismen in hun darmstelsel biotine.
Deficiënties
Het is algemeen bekend dat bepaalde deficiënties in de voeding tot zwakkere hoeven of gebrekkige hoefgroei kunnen leiden. Essentiële aminozuren, omega vetzuren, diverse mineralen en vitamines zijn onmisbare bouwstenen voor de hoef. Biotine hoort daar ook bij.
Als een paard geen toegang heeft tot vers gras of als de darmflora niet gezond is – door bijvoorbeeld voeding die rijk is aan graan en melasse, door kuilgras of antibiotica – zou er theoretisch een tekort aan biotine kunnen ontstaan. Daarnaast is het mogelijk dat paarden genoeg biotine aangeboden krijgen, maar om de één of andere reden de vitamine niet voldoende kunnen absorberen.
Dierenarts Eleanor Kellon schrijft in haar boek ‘Equine Supplements and Nutraceuticals: A Guide to Peak Health and Performance Through Nutrition’ dat een geschatte 2% van alle paarden een aantoonbaar biotinetekort hebben. Het is niet bekend of dit komt door een tekort in het rantsoen of dat deze paarden een probleem hebben met de darmflora of moeite met de absorptie van biotine. Uit onderzoek bleek het echter bijzonder moeilijk om bij paarden kunstmatig een biotine tekort te veroorzaken.
Als suppletie van biotine al een positieve invloed zou hebben op de hoefgroei is het vrij onwaarschijnlijk dat dit bij alle paarden veroorzaakt wordt door een tekort dat wordt opgeheven. Het is mogelijk dat het positieve effect dat sommige paardenhouders menen op te merken, voortkomt uit het geven van een dagelijkse dosis biotine, die hoger ligt dan wat nodig is voor de normale functies. De technische term hiervoor is hyperalimentatie.
Het voeren van meer biotine dan de dagelijks nodige dosis (hoewel niemand weet wat de optimale dosis is) is niet giftig. B-vitamines zijn wateroplosbaar en het overschot wordt uitgescheiden via de urine. Heeft je paard geen tekort, maar verbeteren zijn hoeven ook niet, ben je niet veel anders aan het doen dan ‘dure pis’ aan het creëren.
Onderzoek naar biotine
Een aantal wetenschappelijke onderzoeken naar biotine-suppletie bij paarden bewees dat biotine een positieve werking heeft op de hoeven. Een ander onderzoek concludeerde juist dat het geen aantoonbaar effect had. Een paar onderzoeken:
1980 – Oostenrijk
26 Lippizaner hengsten van de Spaanse rijschool kregen 20 mg biotine per dag. Een controlegroep van 16 andere hengsten kreeg een placebo. Na 9 maanden was de kwaliteit van de hoeven van de paarden die het wél kregen, merkbaar verbeterd.
1998 – Schotland
4 Pony’s kregen dagelijks 0.12 mg/kg lichaamsgewicht biotine, en 4 andere pony’s niet. Na 5 maanden werd bij de pony’s die biotine kregen een toename in de hoorngroei gemeten van 15% ten opzichte van de controlegroep.
1992 – Zuid Afrika
24 Paarden kregen 10 maanden lang 15 mg biotine. De onderzoekers merkten dat het hoorn harder werd en sneller groeide.
1994 – Zwitserland
In een onderzoek naar paarden die 20 mg per dag toegediend kregen, werd na 9 maanden geen enkele verbetering waargenomen.
Dosering
Uit onderzoek bleek ook dat het verhogen van de dosis geen duidelijk betere resultaten opleverde. Hoewel sommige pony’s in onderzoeken wel 60 mg per dag kregen (en mensen in bepaalde onderzoeken wel 200 mg per dag!) en daar geen bijwerkingen van kregen, wordt over het algemeen 20 mg per paard per dag geadviseerd. Let op: andere types vitamine B (zoals B6) kunnen wél giftig zijn in hogere dosis. Houd je dus altijd aan de aanbevolen dosering.
“Merk jij al iets?”
Of biotine werkt valt niet snel te concluderen. Als er al een positief resultaat optreedt, wordt dit pas zichtbaar als de hoefgroei een aantal maanden onderweg is. Na 9 tot 12 maanden zal de nieuwe groei pas onderaan zijn bij de teen en de hele hoef vervangen zijn met het ‘extra-biotine-hoorn’.
De proef op de som
Ik heb zelf een paard met moeilijke hoeven. Zijn moeder was een volbloed die op de renbaan liep en zijn vader was een 3/4 Clydesdale. Helaas heeft hij de typische renpaard-hoeven geërfd van zijn moeder, maar heeft hij een wat zware bouw.
Door zo goed mogelijk zijn hoeven te onderhouden ben ik gelukkig in staat om grotere problemen zoals abcessen te voorkomen. Daarnaast heb ik me verdiept in voeding en vul ik het ruwvoer aan met de bouwstenen die bij ons te beperkt in de bodem aanwezig zijn en daardoor te weinig in het gras en hooi zitten. Het paard beweegt veel in zijn paddock paradijs en staat altijd buiten met zijn vriendjes. Toch bleef mijn paard zachte hoeven houden die snel flare kregen. Hij had vooral ’s winters vaak last van gevoelige zolen en kneuzingen. Het was moeilijk om zijn hielen mooi overeind te houden en de steunsels verbogen ook snel.
Omdat ik verder eigenlijk niets meer kon bedenken wat ik kon verbeteren, toevoegen of weglaten, ben ik 8 maanden geleden begonnen met het bijvoeren van biotine. Toeval of niet? Hij heeft deze winter geen kneuzingen gehad en loopt er goed bij. Is het ‘wishful thinking’? Heb ik toch niet ook nog iets anders veranderd? Het was een relatief korte, vrij droge winter. Ben ik toch iets efficiënter gaan trimmen? Of zou het komen omdat hij nóg meer beweging krijgt op het langer gemaakte paddock paradijs? Echt met zekerheid valt het niet te zeggen. Maar ik denk dat ik toch ‘iets’ merk, vooral in de hardheid van het hoorn.
Bottomline…
Als je je in hoeven gaat verdiepen en goed leert trimmen merk je al snel dat het hoefonderhoud een veel grotere invloed heeft op de gezondheid van de hoef dan welk poedertje, brokje of smeerseltje dan ook.
Het kan goed zijn dat hoeven van paarden die een tekort hebben aan bepaalde bouwstoffen makkelijker scheuren, maar het zijn mechanische krachten die er uiteindelijk voor zorgen of dit wel of niet gebeurt. Ook de doorbloeding van de voet oefent een belangrijke invloed uit op de sterkte en groeisnelheid van het hoorn. Voor optimale doorbloeding zal de vorm van de capsule een vele malen grotere factor van invloed zijn dan welk supplement dan ook.
Heb je alles al zo optimaal mogelijk en zijn de hoeven nog niet perfect? Dan zou je eens een jaartje biotine kunnen proberen. En dan gebeurt er ‘iets’ of ‘niets’…
Nadelen
Er worden vaak drie nadelen genoemd in discussies over biotine.
1) Het eerste nadeel zou zijn dat biotine supplementen voornamelijk suiker bevatten. Maar dat hoeft niet zo te zijn, het ligt er aan welke drager de producent gebruikt. Als je al biotine gaat bijvoeren, zoek dan naar een soort zonder suiker. De biotine van Forageplus bijvoorbeeld bevat geen suiker maar calcium als draagstof.
2) Het tweede nadeel dat wordt genoemd is de prijs. En ja, er zijn allerlei biotine bevattende producten te koop voor astronomische bedragen. Een oplossing hiervoor is via internet in het buitenland pure biotine bestellen. Dit is 100% pure vitamine B8 zonder vulstoffen. Je moet dan wel zelf de pure vitamine mengen met een vulstof omdat de dagelijkse dosis te klein is om af te wegen en met een maatschepje toe te voegen aan het rantsoen. 10 gram pure biotine in een kilo vulstof geeft 200 schepjes van 5 gram die 50mg biotine bevatten.
Tel uit je winst!
3) Een derde nadeel is dat het mogelijk is dat het bij jouw paard geen positieve invloed heeft. Hou het een jaar vol en trek dan pas je conclusie.
Links:
http://www.thehorse.com/articles/16881/biotin-does-it-work
http://www.thehorse.com/articles/10120/hoof-supplements-feeding-the-feet
http://www.allaboutfeed.net/Nutrition/Feed-Additives/2008/2/Biotin-for-horses-does-it-really-work-AAF011408W/