In het artikel Spijsvertering en hoefgezondheid wordt uitgelegd waarom ruwvoer beter is voor paarden en hun hoeven dan een dieet rijk aan granen, suiker en zetmeel. Het allergrootste deel van de voeding van het paard moet uit ruwvoer bestaan: hooi, eventueel voordroog en (in beperkte mate) gras. Toch willen we, of moeten we, paarden soms bijvoeren. Eén van de soorten voer die geschikt is voor paarden om biks en graan mee te vervangen is suikerbietenpulp.

Bevat suikerbiet niet veel suiker dan?
Suikerbieten worden geteeld voor de suikerindustrie en bevatten vers wel 20% suiker. Ter vergelijking: een appel bevat 15% suiker. In de fabriek wordt de suiker uit de biet gehaald. Wat overblijft is de pulp die gedroogd wordt en geperst tot brok. De gedroogde pulp bevat minder dan 5% suiker en een hoog vezelgehalte en is daarom geschikt als paardenvoer.

In diverse soorten paardenvoer en ook in diverse merken suikerbietenpulp wordt melasse toegevoegd. Dat maakt het weer veel minder geschikt als gezond paardenvoer. Voor de smaak is het niet nodig omdat de meeste paarden suikerbietenpulp zonder melasse ook heel lekker vinden. Misschien heeft je paardenvoederhandel geen suikerbiet zonder melasse op voorraad maar kunnen ze het wel voor je bestellen. In geval van nood kun je de melasse er ook uit spoelen. Suikerbietenpulp (SBP) is goed houdbaar zolang het droog bewaard wordt. Je kunt gerust een aantal zakken per keer kopen en opslaan.

Waarom is suikerbietenpulp geschikt als paardenvoer?

• SBP is een goede bron van makkelijk verteerbare vezels.
• Het bevat pectine en inuline, koolhydraatsoorten die goede bacteriën in de dikke en blinde darm stimuleren. Door SBP te voeren zal ruwvoer zoals hooi en alfalfa beter verteerd (gefermenteerd) worden. De darmflora ondersteunende werking is gunstig voor oudere paarden en paarden die de neiging hebben snel gewicht te verliezen.
• SBP is ook geschikt voor dikkere paarden omdat het door z’n grote volume na het wellen niet veel energie bevat per schep.
• Het is geschikt voor paarden met gebitsproblemen, zelfs tandeloze oudjes kunnen het eten.
• Het is een perfecte basis om van alles doorheen te mengen: grasbrok, luzerne, mineralen, olie, lijnzaad en eventuele medicijnen.
• SBP bevat weinig eiwit en weinig suiker (5%) maar bevat relatief veel calcium ten opzichte van de hoeveelheid fosfor die er in zit.
• Door het lage suikergehalte is het geschikt voer voor paarden met aanleg voor insuline resistentie en hoefbevangenheid.
• Het is ook geschikt voor nerveuze en schrikachtig paarden en voor paarden die snel spierpijn ontwikkelen (tying up en EPSM).
• Het bevat geen stof, schimmels of andere allergenen.
• Veel paarden vinden SBP lekker.
• Fijne bijkomstigheid: suikerbietenpulp is goedkoop.

1 schep suikerbietbrok + 5 liter water = een halve emmer vol…

Hoe te gebruiken?
Suikerbietenpulp moet lang geweekt worden. Een kilo bietenpulp heeft 5 liter water nodig om helemaal op te wellen. Op koele dagen kun je de pulp 24 uur van te voren in de week zetten. In de zomer week je liever een uur of twaalf zodat het niet kan bederven. Met echt heet of kokend water kun je de weektijd aanzienlijk verkorten. Ook met heet water zal SBP toch een aantal uur moeten staan. Eerst om te wellen en vervolgens om gedeeltelijk af te koelen. Veel paarden vinden warm eten in de winter extra lekker.

Hoeveel?
Op verschillende sites worden verschillende hoeveelheden geadviseerd, van maximaal een halve kilo tot zelfs wel 2 kilo droge SBP per dag (op de site van Hartog). Twee kilo lijkt mij erg veel als je je realiseert dat je dan met wellen erbij je paard 12 kilo voer voorschotelt! Ik las ergens dat paarden 5 kilo droge pulp werd gevoerd zonder nadelige effecten, maar de risico’s die daar aan kleven zou ik zelf niet nemen! Neem als basis voor de voeding van je paard altijd ruwvoer en kijk naar alle andere dingen die je voert als aanvullende voeding. Gewoon voor het lekker, om je paard op gewicht te houden, of als drager van supplementen.

Voor mijn vier paarden week ik 1 schep van ongeveer een kilo in 5 kilo heet water. De 2 dikkere paarden krijgen na het wellen 1 ruime schep, de shet een klein schepje en de rest is voor mijn dunnere paard. De suikerbiet is een handige basis om van alles doorheen te mengen. Met een halve tot een hele schep luzerne en gemicroniseerd lijnzaad zijn ze allemaal tevreden met de inhoud van hun emmer.

SBP is rijk aan calcium en heeft hierdoor geen perfecte calcium fosfor verhouding. Zolang je geen gigantische hoeveelheden voert zal dit geen problemen opleveren. Als je de balans toch perfect wilt krijgen zul je de hoeveelheid SBP die je dagelijks voert mee moeten laten nemen in het uitrekenen van een balancer die exact aansluit op alles wat je voert. Je hooi heeft waarschijnlijk ook geen perfecte Ca:Ph balans. Met een uitgerekend mineralen supplement zou je het theoretisch perfect kunnen krijgen. Je kunt ook een handje zemelen door de biet mengen omdat dit juist veel fosfor en weinig calcium bevat. De juiste verhouding zemelen en gewelde pulp is 1:4.

Als je paard suikerbietenpulp niet kent zal hij er misschien even aan moeten wennen. Meng een klein beetje door voer wat hij wel lust en voer de hoeveelheid elke dag iets op.

Schrokt je paard SBP zonder goed te kauwen? Meng er dan iets waar hij wel op moet kauwen doorheen zoals gras- of alfalfabrok.

Nadelen van suikerbiet
Niet goed geweekte suikerbiet kan slokdarm verstopping veroorzaken. Het paard houdt plotseling op met eten en vertoont koliekachtige verschijnselen zoals schrapen met de voorbenen, paniekerig gedrag en onrustig rondlopen. De onderhals van het paard voelt dik aan. Een stevige massage van de onderhals met het hoofd van het paard in een horizontale positie kan helpen om de prop in de dunne slokdarm los te laten schieten. Anders direct de veearts bellen natuurlijk. Beter nog is gewoon die SBP goed te weken. Twijfel je of het goed geweekt is of zitten er nog kleine harde stukjes in? Dan NIET voeren.

Sommige paarden kunnen niet goed tegen SBP. Als je paard altijd luidruchtige darmgeluiden heeft en erg losse mest zou je eens kunnen kijken of dit verbetert als je een aantal dagen geen SBP voert.

Een recent onderzoek van de universiteit van Liverpool suggereert dat er een relatie zou kunnen bestaan tussen het voeren van SBP en dikke darm torsie, een ernstige vorm van koliek. Er werd bij het onderzoek niet vermeld of het suikerbiet met of zonder melasse betrof en in welke hoeveelheden het gevoerd werd.

Wat je ook naast het ruwvoer van het paard nog meer voert, bedenk er altijd bij dat dit aanvullende voeding is. Suikerbietenpulp is laag in mineralen en vitamines en mede daardoor niet geschikt als compleet paardenvoer of ruwvoervervanger. SBP kan in gematigde hoeveelheden prima aan paarden gevoerd worden zonder nadelige gevolgen voor de hoeven of de spijsvertering.

Meer info:
The Myths and Reality of Beet Pulp (pdf)