Scheuren, barsten en brokkels

sirocco-cracks

Te lange hoeven zullen flaren en afbreken. De hoefwand barst omdat die niet berekend is op druk van onderaf. Kort trimmen en afronden voorkomt brokkels en helpt scheuren en barsten uitgroeien.

De reden waarom veel paarden worden beslagen zijn barsten, scheuren en brokkels van de hoefwand. Het idee erachter is dat de hoef ondersteund moet worden omdat zonder de hulp van de mens de hoef blijkbaar uitelkaar valt! Gelukkig kan de hoef prima zonder onze hulpmiddelen. Met de juiste bekapping en de juiste voeding zijn dit soort problemen goed te voorkomen en te verhelpen.

Barsten, scheuren en brokkels zijn aanwijzingen dat het paard z’n hoeven graag anders wil hebben of dat hij iets te kort komt. Geef het paard wat hij nodig heeft en z’n hoefwand stopt met brokkelen, breken en scheuren!

Normale groei en slijtage
mustanghoofDe hoefwand groeit constant. De groei van de hoef is onder ideale omstandigheden perfect afgestemd op de mate waarin de hoeven afslijten. Wilde paarden in een natuurlijke habitat leggen dagelijks lange afstanden af op zoek naar voedsel en water op harde, ruwe, droge ondergrond. Elke stap is een micro trim! Wilde paardenhoeven zijn kort en hebben een dikke, afgeronde hoefwand. Zulke hoeven zullen zelden brokkelen of scheuren.

toe_crack_4Gedomesticeerde paarden krijgen meestal niet de kans hun hoeven genoeg af te slijten. Daarom moeten ze geholpen worden met een regelmatige bekapping om te voorkomen dat de hoefwand van onderen uit gaat steken en er een zogenaamde ‘draagrand‘ ontstaat. Op de draagrand komen krachten te staan waarop het hoornmateriaal niet berekend is. Het hoorn zal breken waar de hoefwand het zwakst is of waar de laterale krachten als het ware tegen elkaar aanbotsen: de toon.

Brokkels: Geen probleem maar een oplossing…
Bij veel paarden zal de te lang gelaten hoef naar buiten toe vervormen (flare) en vervolgens afbreken. Dit is de natuurlijk manier waarop de hoef het overbodige materiaal probeert kwijt te raken. Brokkels zijn als je er op die manier naar kijkt geen probleem maar een oplossing voor het echte probleem: De hoef is te lang! Liever afbrokkelen dan op stelten lopen.

Slechte kwaliteit hoefwand
Sommige paarden hebben een dunne of slechte kwaliteit hoefwand die extra snel zal brokkelen of scheuren. Er zijn twee hoofdoorzaken hiervoor:

1) Gebrek aan bouwstoffen
Om een sterke hoefwand te groeien heeft het paard behoefte aan voldoende bouwstenen in zijn voedsel. Zink en koper spelen een belangrijke rol in de aanmaak van keratine waaruit de hoefwand is opgebouwd. Ook een gebrek aan andere stoffen zoals lysine, methionine, vitamine B en omegavetzuren kan leiden tot een slechtere kwaliteit hoorn. Lees hier meer over op de website van Forageplus.

weak-hoof-horn

2) Spanning op de kroonrand
Het gepigmenteerde hoorn van de hoefwand wordt aangemaakt door het dermis van de kroonrand (te vergelijken met onze nagelriem). Vanuit de kroonrand groeit de gepigmenteerde hoefwand naar beneden. Langere hoeven zullen door de druk van onderaf van de grond de levende, flexibele huid van de kroonrand omhoogduwen. De kroonrand wordt hierdoor in een vertikale positie gedrukt. Het resultaat is dat een dunnere laag hoorn naar beneden zal groeien. Een ontspannen kroonrand heeft een groter naar beneden gericht oppervlak met als resultaat een dikkere hoornlaag.

hoefwanddikte

Een omhooggedrukte kroonrand zal niet in staat zijn om een dikke hoefwand te groeien.

Door de hoef goed kort te houden en vaak af te ronden zal de kroonrand terugkomen in de ontspannen positie. Na een half jaar tot een jaar zal de dikte van de hoefwand sterk toegenomen zijn.

De flexibiliteit van de hoef en de krachten die er op inwerken
De hoefcapsule is flexibel. Deze flexibiliteit is nodig voor het hoefmechanisme, het uitzetten en inkrimpen van de hoef in beweging.

Tijdens de beweging komen er enorme krachten op de hoef te staan. Die krachten moeten zo gelijkmatig mogelijk verdeeld worden. Staat er constant meer druk op één deel van de hoef zal de verhoogde spanning barsten veroorzaken op een zwakkere plek van de hoefwand.

Een te hoge of ongelijkmatig verdeelde spanning in de hoefwand onstaat door een te lange hoefwand die van onderen uitsteekt, een verkeerde stand, of dikteverschillen van de hoefwand.

De plek waar de hoefwand scheurt is niet de plek waar de oorzaak van het probleem zich bevindt! Het heeft geen zin om scheuren uit te snijden of er kunstmatige verstevigingen op aan te brengen. Wat wel helpt is om de druk op de hoefwand te verlagen en gelijkmatig te verdelen.

Hoeven scheuren voornamelijk in het midden van de toon en net voor of ter hoogte van de kwartieren. Pak de hoef op. Hou een vinger van je ene hand op de scheur. Druk met je andere hand stevig op de zijkant van de hoef en je kunt de scheur voelen bewegen. Dit geeft je een inzicht in hoe druk van de kwartieren scheuren bij de teen veroorzaken.

Een correcte trim: Druk verlagen en gelijkmatig verdelen
Een correcte bekapping verlaagt de druk op de hoefwand en verdeelt de druk/spanning gelijkmatig rondom.

Mustangrol
Door de hoefwand regelmatig (minimaal elke 4 weken) goed kort te vijlen en af te ronden (mustangrol) wordt de druk van de ondergrond op de gepigmenteerde hoefwand en op de kroonrand zo laag mogelijk gehouden. Daarbij komt dat als er niets uitsteekt de kans op brokkels natuurlijk afneemt.

Lage hielen, korte tenen
Een hoge hiel kantelt de voet van het paard naar voren. Hierdoor ontstaat een verhoogde spanning op de voorkant van de hoef en de kans op scheuren in de voorkant van de hoefwand. Het gebrek aan druk zorgt voor de contractie van de hiel. Een correcte trim met een lage hiel en korte teen helpt het paard een spanningsneutrale vorm van de hoef te verkrijgen. De neiging tot flare van de teen (en contractie van de hiel) nemen hierdoor af.

Hoefwand overal even dik: volg de omtrek van de zool
Een dikke plek van de hoefwand veroorzaakt plaatselijk verhoogde spanning die zal leiden tot barsten op een zwakkere plek. Vijl de hoefwand daarom overal even dik vanaf de omtrek van de zool. Al het materiaal rondom de zool moet een gelijke dikte krijgen. Sommige paarden groeien een extra dikke hoefwand bij de teen. Vijl dit overtollige materiaal af.

volgdezool

Volg met de trim de omtrek van de zool en maak de hoefwand overal even dik, ook bij opgerekte witte lijn

Beschouw opgerekte witte lijn in het trimmen vanaf de omtrek van de zool als onderdeel van de hoefwand. In extreme gevallen (zoals bij hoefbevangenheid of ernstige kwartierflare) betekent een correcte trim dat er plaatselijk geen hoefwand meer zichtbaar is van onderaf gezien. Dit is geen probleem en zal vanzelf goed komen als de goed verbonden hoefwand tot onderaan is gegroeid.

Kwartierboogjes
Tijdens het afwikkelen van de hoef komt er tijdelijk hoge spanning te staan op de zijkanten van de hoef. Als de kwartieren iets te lang zijn zal de hoef scheuren net naast de kwartieren of bij de teen. Als de vorm van de zool gevolgd wordt bij het bekappen ontstaan er bij veel paarden kwartierboogjes. Deze boogjes voorkomen verhoogde spanning die tot scheuren in de teen kan leiden en verlichten de druk op de kroonrand boven de kwartieren.

Infecties in scheuren
Als barsten in de hoefwand diep zijn kunnen ze geinfecteerd raken met bacteriën en schimmels en bloedingen van het dermis veroorzaken. Dit is pijnlijk en kan tot kreupelheid leiden. Als de oorzaak van dit soort hoefscheuren niet opgelost wordt kunnen de scheuren helemaal doortrekken tot in de kroonrand.

De meningen over hoe geïnfecteerde scheuren te behandelen lopen sterk uiteen. Het opensnijden van scheuren ben ik geen voorstander van. De scheur is al de zwakste plek van de hoef. Het verder verzwakken van deze plek lijkt me een zinloze benadering.

Het schoonhouden en behandelen van de infectie is moeilijk omdat nieuw vuil steeds weer in het gat zal binnendringen. Schoonmaken en behandelen met bijvoorbeeld tea tree olie of een ander natuurlijk ontsmettingsmiddel kan zeker geen kwaad maar zal de oorzaak van de scheur of de infectie niet wegnemen als de bekapping niet wordt aangepast.

In de praktijk heb ik diepe geinfecteerde scheuren netjes zien uitgroeien met kort bekappen en goed afronden zonder extra schimmel of bacteriële behandeling. De nieuwe, gezonde, goed verbonden witte lijn die van bovenaf naar beneden groeit zal niet door de bacterieen worden aangetast.

river1

Dit paard had een barst in de teen. Het geinfecteerde gat liep van binnen nog hoger door. De golvende groeiranden geven een indicatie van de ongelijk verdeelde druk. De kroonrand is plaatselijk omhoog gedrukt.

river2

Twee bekappingen later. Het gat is bijna uitgegroeid. De teen is korter en de hoefvorm vertoont minder spanning. Het probleem zal pas echt verholpen zijn als de horizontale randen niet langer golven maar parallel lopen.

Samengevat
Negeer hoefproblemen. Negeer scheuren. Geef je paard de juiste bekapping en de juiste voeding. Hiermee worden barsten, scheuren en brokkels voorkomen en verholpen.

Gerelateerde case study:
River een merrie met een scheur in de teen

2 gedachten over “Scheuren, barsten en brokkels

  1. listy koevoets

    Ik vindt dat de schrijver eerst eens de anatomie goed moet leren voordat er zulke onzin geschreven word. de lezing over de kroonrand en de tekeningen daarbij is zeer verontrustend en vol onzin. De foto’s over de teenscheur na twee bekappingen later is onwaar en niet verdwenen men weet niet eens wat voor scheur dit is deze moet anders worden behandeld. Het is paarden mensen voor de gek houden.
    Het totale verhaal is onwaar
    Listy.

    Reageren
    1. Heleen Bericht auteur

      Beste Listy, ik wilde je terug mailen, jammer dat je geen geldig email adres hebt opgegeven, mijn antwoorden op je opmerkingen heb ik op Facebook geplaatst. Groet Heleen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *