Hoe beter de samenwerking, hoe makkelijker en leuker de hoefverzorging!

Hoe beter het paard voeten geeft hoe groter de kans dat zijn hoeven verzorgd zullen worden. Je zult vaker de hoeven even snel uitkrabben als je paard goed meewerkt. Met een paard dat meewerkt wordt trimmen een aangenaam werkje in plaats van een vermoeiende worsteling. De smid of hoefspecialist zullen met plezier naar je stal komen en fluitend hun werk doen. Leer je paard dus super goed voeten te geven!

Het prooidierbrein
Het paard is een prooidier en zijn beste kans op overleven is zijn vluchtmechanisme. Hij zal hierdoor instinctief moeite hebben met het gevoel van vast te zitten en niet weg te kunnen rennen. De sleutel tot succes ligt in het overtuigen van het paard dat jij geen roofdier bent dat zijn been vast houdt. Maak met het paard de afspraak dat hij altijd z’n been terug mag hebben als hij daar behoefte aan heeft, maar dat hij er netjes om moet vragen.

De Parelli methode
Het handigste is als al van jongs af aan de benen van veulens worden aangeraakt en geaaid zonder dat er van het dier iets verlangd wordt. Ook bij oudere paarden die geen voeten kunnen geven begin je hier mee. Wrijf het paard vanaf de hals langzaam en rustig naar beneden. Wrijf dan over de benen tot aan de hoef. Desensitizing (ongevoelig maken) is het principe achter de Friendly Game.

Heeft het paard moeite met de aanraking stop dan niet maar ga terug met je handen tot de plek waar het paard zich wel comfortabel voelde. Staat het paard weer rustig stil stop je met de aanraking. In de Parelli methode wordt dit approach en retreat genoemd.

De zwilwrat als optilknop
Als het paard gewend is aan de aanraking van het been wrijf je vervolgens over de zwilwrat. Dit wordt uiteindelijk het signaal voor het paard dat hij zijn been moet optillen. Knijp heel licht in dit eeltachtige stukje huid. Knijp dan ietsje steviger en als het nodig is, nog iets harder of draai de huid van de zwilwrat iets om. (In de Parelli methode worden dit werken met fases genoemd) Hou dan vast en WACHT. Verander niets. Niet trekken, niet sjorren, niet loslaten of iets anders gaan doen. In een reflex zal het paard op een goed moment zijn been optillen. Exact op dit moment laat je in eerste instantie los. Wrijf de zwilwrat als beloning.

Door het gebruiken van de fases leert een paard dat als hij niet reageert op een lichte druk en meer druk zal komen. Al snel zal hij ervoor kiezen zijn been op te tillen. Als de reflex goed bevestigd is kun je de hoef aannemen en even vast gaan houden. Geef in het begin de hoef snel terug, voor het moment dat het paard zelf de hoef terug zal trekken. Hij leert in deze fase dat hij zijn voet terug krijgt en dit geeft hem vertrouwen. Sommige paarden (ruinen!) vinden het fijn als het binnendijbeen geaaid wordt en houden daar graag hun been voor omhoog.

Ben je te laat met teruggeven en begint je paard aan het been te trekken zit er niet veel anders op dan stevig vast te houden. ‘Never let go on a brace!’. Wat soms helpt is om het been dat op de grond staat te wrijven om het terugtrekken te stoppen. Zodra het paard ontspant geef je het been terug en beloon je.

Er zijn drie duidelijke voordelen om de zwilwrat als optilknop te gebruiken. Ten eerste zal het paard als reflex zijn been optillen bij druk op dit stukje huid. Ten tweede gebruik je de zwilwrat voor niets anders. Het is handig wanneer je bijvoorbeeld bandages omdoet, de benen scheert of hoefschoenen aan doet het paard juist niet de voeten optilt. Ten derde hoef je minder ver te bukken!

Bij de achterbenen gebruik je niet de zwilwrat maar maak je van de huid op de hak de optilknop. Dit stuk huid geeft dezelfde reflex en gebruik je ook nooit ergens anders voor. Lekker duidelijk dus voor je paard!

Verantwoordelijkheden
Doe de hoefverzorging in samenwerking met het paard. Dit betekent dat zowel de verzorger als het paard verantwoordelijkheden hebben. Het paard staat stil en geeft zijn voet direct als er om gevraagd wordt. De hoefverzorger let erop dat het paard comfortabel staat en geeft het paard de hoef terug als hij moet herbalanceren of een kleine pauze nodig heeft.

Maak het trimmen zo comfortabel mogelijk voor het paard. Veel paarden vinden het niet prettig om hun been heel hoog te houden of ingeklemd te hebben tussen de knieëen van de bekapper.

Het paard moet rustig zijn evenwicht houden op drie benen en mag niet op je gaan hangen. Net zoals je het paard tijdens het rijden niet in de hand laat hangen geef je hem hier ook geen gelegenheid toe bij de hoefverzorging. Hoeven optillen moet uiteindelijk licht aanvoelen. Het paard draagt het gewicht van zijn eigen been. Geef hem dus af en toe zijn been terug voor een moment pauze.

Leer je paard ook de verantwoordelijkheid van zelf de hoef op de standaard te houden. Weerhoud hem niet de voet weer op de grond te zetten maar herhaal net zo lang totdat het geen probleem meer voor hem is.

Trim je paard bij voorkeur alleen. Laat hem niet door iemand anders vasthouden. Paarden hebben moeite met focussen op twee dingen tegelijk. Je kunt je paard vastbinden of hooi laten eten, maar wen hem in de loop van de tijd om los te staan zonder te eten tijdens de voetverzorging. Corrigeren en belonen werkt beter om gewenst gedrag te krijgen en verantwoordelijkheid te stimuleren dan ongewenst gedrag belemmeren. Take the time it takes so it takes less time in the end…

Relaxen op 3 benen of draven op de cirkel?
Er zijn paarden die voeten geven niet leuk vinden en er steevast een heel gedoe van maken. Wat in sommige gevallen goed helpt is het paard de vrije keuze te geven om hard te werken of gezellig samen te trimmen. Zet je trim benodigdheden in het midden van de bak of longeercirkel. Begin met trimmen. Zodra het paard de voet terugtrekt zeg je: Ah, je wilt draven op de cirkel, OK! Stuur hem weg en laat hem enkele cirkels flink in de rondte draven. Nodig hem dan weer uit om terug te komen op het midden en ga verder met trimmen. Herhaal dit een aantal keer en een goede kans dat het paard z’n voet niet meer neerzet. Liever lui dan moe!

Werken met een plank of mat
Een ander handig hulpmiddel kan zijn om het paard aan te leren tijdens het werken aan de longe of in vrijheid, om stil te staan met de voorbenen op een mat of plank. De mat wordt de ‘sweet spot’ waar het paard rust heeft en zich fijn voelt. Hij mag altijd kiezen om van de mat af te gaan, maar dan moet hij weer aan het werk. Als de mat als ‘sweet spot’ goed bevestigd is kan het een handig hulpmiddel zijn bij het trimmen. Handig om op een schone plank of mat te kunnen trimmen (of hoeven te fotograferen) als de bodem modderig is.

Problemen met achterbenen optillen
Voor oudere paarden, stijve paarden en paarden met kramperigheid of EPSM kan het optillen van de achterbenen moeilijk zijn. Bij veel van deze paarden komt hier nog een trauma bij dat bij pijn of kramp in het verleden hun been niet is losgelaten. Mijn paard Harry die EPSM heeft, is weleens met smid en al omgevallen. Reken maar dat hij er toen van langs kreeg!

Tips voor de hoefverzorging van moeilijk achterbenen:

• Maak voor het trimmen de rug en achterhand goed los door te werken aan de hand en het binnenachterbeen goed onder de massa te vragen, maar maak het paard niet moe.
• Zet het paard tijdens het bekappen langs een muur zodat hij mentale steun heeft of er zelfs tegen aan kan leunen.
• Hou het achterbeen laag.
• Sommige oudere of stijve paarden vinden het prettiger als het opgetilde been aan de buitenkant van het staande been gehouden wordt.
• Paarden die de achterbenen niet omhoog kunnen houden kunnen wel vaak hun achterbeen wel op de standaard houden. Je kunt de gehele trim ‘blind’ uitvoeren met het been op de standaard. Het bijvijlen van de onderkant van de hoef op de standaard vergt enige oefening. Ik trek hierbij m’n linkerhandschoen uit zodat ik goed kan voelen waar ik moet vijlen.
• Leer je paard de hoef op rust (op een teen) te zetten zodat dagelijks hoefverzorging makkelijk wordt. Het is handig ieder paard dit aan te leren. Hoeven krabben en bijsnijden van steunsels en stralen wordt zo erg makkelijk zonder dat je de hoef op hoeft te tillen. Handig bij de verzorging van de extra zware jongens zoals trekpaarden.

Hoefverzorging van ‘gevaarlijke’ paarden
Als je de hoeven van een paard moet verzorgen dat heel zwaar probleemgedrag vertoont met voeten geven en bekappen moet je prioriteiten gaan stellen. Je eigen veiligheid is belangrijker dan die hoeven! Er zijn wel een aantal dingen die je kunt proberen.

Rescue remedie werkt in sommige gevallen briljant. Ik kon het eigenlijk niet geloven hoe goed het werkte bij een paard dat ik ontmoette en echt totaal gestoord werd als haar gevraagd werd om een voet te geven. Een paar spuitjes van dat bach bloemetjes spul en hierna was het gewoon over. Zeker de moeite waard om te proberen.

Schakel bij zwaar probleemgedrag een expert in die je kan helpen. Clickertraining schijnt wonderen te kunnen doen.

Hoefverzorging als quality time
Maak van de tijd die je besteed aan de verzorging van de hoeven een gezellige tijd met je paard. Doe het als je geen haast hebt of stress. Hoe vaker je trimt hoe kleiner het klusje. Een microtrim wordt een fluitje van een cent! Hoe makkelijker je paard wordt hoe veiliger het ook wordt. Trimmen terwijl je op een krukje zit is natuurlijk extra relaxed, maar daarvoor zal je paard 100% betrouwbaar moeten zijn.

Door de intervallen tussen trims klein te houden hoef je je niet in het zweet te werken. Je kunt ook 2 hoeven in een sessie doen in plaats van alle vier. Hoe korter het duurt hoe minder saai en vermoeiend het wordt voor het paard en hoe beter hij zal meewerken.